Pracownia Badań Endoskopowych

Gastroskopia

Panendoskopia (potocznie zwana w skrócie gastroskopią) czyli endoskopia górnego odcinka przewodu pokarmowego pozwala na obejrzenie przełyku, żołądka i dwunastnicy. Jest najskuteczniejszą metodą oceniającą tę część przewodu pokarmowego. W trakcie badania istnieje możliwość pobrania wycinków celem stwierdzenia obecności bakterii Helicobacter pylori lub pobrania wycinków do badania histopatologicznego w przypadku stwierdzenia wrzodu żołądka, stanow zapalnych przełyku, żołądka, dwunatnicy, polipów lub innych zmian.

Wskazania do wykonania gastroskopii:

• zgaga,
• cofanie się treści żołądkowej, powtarzające się wymioty,
• trudności pojawiające się podczas przełykania pokarmu,
• ból podczas przełykania,
• niedokrwistość (czyli obniżenie stężenia hemoglobiny we krwi),
• szybka utrata masy ciała, która nie jest związana z odchudzaniem,
• pojawienie się krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego.
• bóle brzucha (szczególnie ból, który budzi chorego ze snu),
• ból w klatce piersiowej, który kojarzony jest z sercem a może wynikać z choroby żołądka lub przełyku.

Jak przeprowadza się badanie:

Przed wykonaniem badania należy usunąć ewentualne protezy zębowe. Badanie poprzedza znieczulenie miejscowe gardła polegające na spryskaniu preparatem Lignocainum w aerozolu jego tylnej ściany. Badanie przeprowadzane jest w pozycji leżącej na lewym boku. Po założeniu plastikowego ustnika lekarz wprowadza do ust giętki fiberoskop średnicy około 1 cm. Moment ten jest nieprzyjemny, daje uczucie dławienia, wymaga współpracy pacjenta z lekarzem. Dalsze oglądanie trwa zwykle kilka minut, jest bezbolesne, podobnie jak pobieranie wycinków. Każdy instrument po badania jest dezynfekowany, a szczypczyki służące do pobierania wycinków jednorazowego użytku, co zabezpiecza przed zakażeniem.

Możliwe powikłania:

Powikłania gastroskopii zdarzają się niezwykle rzadko. Jednak absolutnego bezpieczeństwa nie jest w stanie zagwarantować żaden lekarz, chociaż w naszej Pracowni nigdy nie doszło do wystąpienia powikłań. Wyjątkowo rzadko może dojść do przedziurawienia ściany przewodu pokarmowego lub krwawienia – ryzyko tego typu powikłań ocenia się na 0,007%. Rzadko dochodzi do powikłań ze strony układu sercowo – naczyniowego i oddechowego u osób z przewlekłymi schorzeniami tych narządów.

Kolonoskopia:

Kolonoskopia daje możliwość endoskopowej oceny jelita grubego za pomocą giętkiego aparatu. W trakcie badania, w przypadku stwierdzenia zmian chorobowych, istnieje możliwość pobrania wycinków oraz usunięcia drobnych polipów. Badania kolonoskopowe są zdecydowanie najbardziej czułymi badaniami – jak wskazują statystyki, pozwalają one na wykrycie ok. 95 %. przypadków nowotworów. Kolonoskopia z polipektomią, wykonywana regularnie, jest prawdopodobnie najbardziej skuteczną metodą zwalczania raka jelita grubego. Według danych szacunkowych, powoduje ona zmniejszenie ryzyka zachorowania o 76–90 % i zmniejszenie śmiertelności o 69 %.

Kolonoskopię wykonuje się w celach diagnostycznych, terapeutycznych oraz profilaktycznie. Diagnostyczna kolonoskopia służy rozpoznaniu chorób jelita grubego, tak zapalnych jak i nowotworowych. Prawie wszystkie nowotwory, w tym wszystkie raki, biorą swój początek w warstwie ściany jelita wyściełającej je od wnętrza, czyli w błonie śluzowej. Dzięki właśnie kolonoskopii możemy potwierdzić lub wykluczyć obecność nowotworu oraz wyjaśnić przyczynę wielu dolegliwości, do których zaliczamy biegunki, zaparcia, bóle brzucha, uczucie niepełnego wypróżnienia, wąskie, czyli ołówkowate stolce, śluz w stolcu i inne. Badanie powinno wykonać się profilaktycznie w wieku 50 lat. W przypadku nie wykrycia zmian chorobowych kolejne badanie wykonuje się po 10 latach. Osoby, u których w najbliższej rodzinie wykryto polip lub raka przed 60 rokiem życia, pierwszą kolonoskopię powinny mieć wykonaną w wieku 40 lat. Oczywiście indywidualne wskazania ustala lekarz kierujący na badanie. W przypadku wykrycia zmian chorobowych, w zależności od ich charakteru, lekarz po badaniu zaproponuje dalsze postępowanie oraz wskaże termin kolonoskopii kontrolnej.

Wskazania do wykonania badania kolonoskopii:

• dokuczliwe zaparcia;
• zmiana rytmu wypróżnień, której nie można wytłumaczyć zmianą diety lub trybu życia;
• biegunki połączone z oddawaniem dużej ilości gazów, które utrzymują się przez wiele tygodni,
• anemia (najczęściej odczuwana w postaci osłabienia sprawności, większej podatności na zmęczenie i podwyższonej temperatury);
• bóle w dole brzucha i dolnych partiach pleców, uczucie dyskomfortu, nudności, wymioty;
• poczucie niepełnego wypróżnienia;
• ślady krwi na papierze lub bieliźnie, krwawienia z odbytu;
• ołówkowate stolce, czarne stolce, stolce z resztakim niestrawionego pokarmu itp.

to znak, że najwyższa pora umówić się na kolonoskopię

Niezależnie od powyższych wskazań, badanie kolonoskopowe w kierunku nowotworu jelita grubego powinno być wykonywane u osób z przeciętnym ryzykiem w wieku 50 lat i starszych co 10 lat. Z kolei u osób, u których wykonano polipektomię, kolonoskopia kontrolna powinna być powtarzana co 2-3 lata, a w przypadku polipów licznych (powyżej 5ciu) – co roku.

Przeciwwskazania do badań kolonoskopii:

Kolonoskopia jest badaniem inwazyjnym, tzn. takim, w którym narusza się ciągłość tkanek i wykonuje pewne zabiegi w organizmie człowieka. W związku z tym zawsze istnieje możliwość powikłań, choć ich liczba jest minimalizowana dzięki zastosowanie coraz lepszego sprzętu i coraz większe umiejętności badających lekarzy. Przeciwwskazaniem do wykonania badania kolonoskopii jest zaostrzenia chorób zapalnych jelita grubego (wrzodziejącego zapalenia jelita grubego lub choroby Leśniowskiego i Crohna), objawy zapalenia otrzewnej, podejrzenie perforacji (pęknięcia) przewodu pokarmowego, ciężkie choroby serca i płuc (na przykład zawał serca, zdekompensowana niewydolność serca), ostra niewydolność oddechowa, ciąża, zaburzenia krzepnięcia krwi (przy planowanej biopsji lub wycięciu polipa). U osób świeżo po zabiegach w obrębie jamy brzusznej i/lub miednicy, jeśli nie ma bezwzględnych wskazań do kolonoskopii, nie praktykuje się wykonywania tego badania w krótkim czasie od zabiegu. Badanie wykonywane świeżo po interwencji chirurgicznej może się wiązać z większym dyskomfortem chorego oraz ryzykiem powikłań. Decyzje na temat odstąpienia od kolonoskopii i wykonania jej w późniejszym terminie podejmuje się indywidualnie.

Jak przeprowadza się badanie:

Badanie wykonuje się po odpowiednim przygotowaniu, polegającym na oczyszczeniu jelita za pomocą doustnych środków przeczyszczających. Przed badaniem pacjent otrzymuje jednorazową bieliznę. która zakrywa części intymne. W czasie kolonoskopii pacjent leży na boku, aparat wprowadza się przez odbyt. W czasie badania podaje się powietrze do światła jelita, aby lepiej uwidocznić jego ścianę. Może to być powodem uczucia wzdęcia, dyskomfortu. Badanie może być również przejściowo bolesne. Stale utrzymujący się ból może być wskazaniem do odstąpienia od dalszej oceny jelita. Pobieranie wycinków i usuwanie drobnych polipów jest bezbolesne. Każdy instrument po badaniu jest dezynfekowany, a szczypce służące do pobierania wycinków są jednorazowego użytki, co zabezpiecza przed zakażeniem.

Jak przygotować się do badania:

Przed kolonoskopią wymagane jest dokładne oczyszczenie jelita ze strawionej treści pokarmowej. Przygotowanie polega na przyjmowaniu specjalnego środka przeczyszczającego oraz zachowaniu ścisłej, płynnej diety. Nie jest to proces dla pacjenta przyjemny wymaga dyscypliny i ścisłego przestrzegania zaleceń lekarza i ulotki leku ale jest to niezbędne aby podczas badania możliwe było obejrzenie każdego fragmentu śluzówki.

Możliwe powikłania:

Powodzenie badania oraz pełne bezpieczeństwo nie mogą być zagwarantowane przez żadnego lekarza. Powikłania zdarzają się jednak rzadko ( 0,2%). Należą do nich przedziurawienie ściany przewodu pokarmowego (0,1%), krwawienie (0,008%), które zwykle wymagają natychmiastowej operacji. Powikłania częściej występują u osób starszych oraz z uchyłkami jelita grubego.

Wyniki badań górnego i dolnego odcinka przewodu pokarmowego:

• Opis badania endoskopowego otrzymuje się w chwilę po zabiegu. Z wynikami badań należy zgłosić się do lekarza kierującego celem podjęcia leczenia lub zastosowania działań profilaktycznych.
• Istnieje możliwość skorzystania z odpłatnej konsultacji gastroenterola przeprowadzającego badanie.
• Wyniki badań histopatologicznych i testów ureazowych wydawane są w terminie do 14 dni od dnia pobrania materiału do badań w rejestracji ogólnej szpitala lub w oddziale jeśli badanie zostało wykonane w trakcie pobytu szpitalnego.
• W przypadku rozpoznania nowotworu złośliwego na podsatwie bania histopatologicznego, pacjent jest wzywany telefonicznie, niezwłocznie po otrzymaniu wyniku badania w celu ustalenia dalszego sposobu postępowania terapeutycznego i kierowany jest do odpowiedniego ośrodka specjalistycznego celem podjęcia leczenia onkologicznego.

PRZYGOTOWANIE DO BADANIA

Przygotowanie do badania kolonoskopii